غریبه ها در قطار پاتریشیا های اسمیت

"گای  دانیل هاینس" جوانی است که در رشته معماری جزء شاخص هاست و مسیر پیشرفت خوب و مطمئنی برای آینده نزدیک او در آمریکای نیمه اول قرن بیستم قابل تصور است. او ازدواج ناموفقی داشته است و مدتی است که از همسرش جدا زندگی می کند. همسر او میریام از مرد دیگری باردار است و حالا می خواهد رسماً طلاق بگیرند. گای قصد دارد پس از طلاق با دختری به نام "آن" ازدواج کند. در ابتدای داستان گای سوار بر قطار در حال بازگشت به زادگاه خود و محل سکونت همسرش است. او نگران است که آیا میریام به راحتی تن به طلاق می دهد یا با توجه به خلق و خویش تا حد ممکن او را آزار می دهد و یا تلکه می کند. در قطار او با مرد جوانی به نام "چارلز برونو" برخورد می کند. برونو کمی روان پریش است, داستانهای جنایی زیاد می خواند و چون از پدرش متنفر است مدام در حال کشیدن نقشه قتل اوست. در برخورد با گای و حرفهایی که رد و بدل می شود نقشه عجیبی به ذهنش می رسد و پیشنهاد می کند تا او همسر گای را به قتل برساند و در عوض گای, پدرش را بکشد و بدین ترتیب با توجه به این که هیچکدام انگیزه ای برای این قتل ها ندارند, عمراً توسط پلیس ردیابی شوند و همچنین آنهایی که انگیزه دارند در زمان قتل شاهد های محکمی خواهند داشت. گای با توجه به خصوصیاتش نه تنها این نقشه را جدی نمی گیرد بلکه از برونو هم متنفر می شود. اما برونو شیفته نقشه خودش می شود و ...

(ادامه مطلب کوتاه است و یک سوال هم دارد)

***

پاتریشیا های اسمیت جنایی نویس آمریکایی است که از او یک کتاب با عنوان آقای ریپلی زیرک (یا با استعداد) در لیست 1001 کتاب حضور دارد و بر اساس داستانهایش فیلم هایی ساخته شده است که از جمله آنها همین کتاب است که هیچکاک بر اساس آن فیلم بیگانگان در ترن را ساخته است. این کتاب اولین اثر خانم های اسمیت است.

این کتاب دو بار به فارسی ترجمه شده است؛ در سال 1380 توسط سعید کمالی دهقان و در سال 1381 توسط محمدحسن سجودی.

مشخصات کتاب من: ترجمه محمدحسن سجودی , انتشارات فرهنگ کاوش, بهار 1381, تیراژ 2200 نسخه, 347 صفحه, 2400 تومان    

داستانی جنایی

در تفاوت داستان جنایی و داستان پلیسی می توان گفت که در نوع اول محور داستان مقوله جنایت و ابعاد روانی آن است و در نوع دوم داستان بیشتر بر کاکل یک معما و کارآگاهی که قرار است گره معما را باز کند می چرخد. اینجا ما با یک داستان جنایی روبرو هستیم و نویسنده در تلاش است تا نشان بدهد هر انسانی این توانایی را دارد که مرتکب قتل شود و به قول خودش: عشق و تنفر , اهریمن و اهورا در قلب انسان  کنار هم زندگی می کنند... و همیشه این امکان هست که تحت شرایطی، بخش اهریمنی و بخش تنفر بر بخش متضادشان فایق شوند و فردی نرمال تبدیل به آدمی جنایتکار شود.

برونو غریبه ایست که جفت پا وارد زندگی و سرنوشت گای می شود و از همان ابتدا گای تلاش می کند از دست او فرار کند اما او مثل بختک خودش را روی او انداخته است...مثل همان بخش اهریمنی وجودش که همیشه با اوست.

در این زمینه حرف اساسی نویسنده در صفحه 340 بیان می شود:

من معتقدم هر مردی می تونه بی حیثیت بشه. من هم می تونم تو را بی حیثیت کنم. همون شرایط را برات فراهم می کنم, حیثیتت را به باد می دم و وادارت می کنم که یکی را بکشی. ممکنه از روش های متفاوت تری از آنچه برونو بکار برد استفاده کنم, ولی شدنی است. فکر می کنی حکومتهای توتالیتر را چی نگه می داره؟

ترجمه بد

اگر کتاب حاوی داستانی جنایی و طبیعتن پرکشش نبود چه بسا کتاب را کنار می گذاشتم! ترجمه تحت اللفظی است و واقعن به یک ویرایش فارسی نیاز دارد:

هرچندگاه میریام برای پول به او نامه می نوشت که گای به او اجازه می داد در اختیار داشته باشد, به مقدار کم اما با ناراحتی بسیار؛ زیرا برای میریام خیلی ساده و خیلی طبیعی بود که مبارزه ای را در متکالف(نام شهر است) علیه او شروع کند. (ص9)

حس مقصود, که برایش عجیب و شیرین بود, او را در مسیر جریانی غیر قابل مقاومت انداخت. به بیرون از پنجره که خیره شد, دریافت که بین فکر و چشم هماهنگی تازه ای است. شروع کرد به تعقل که در نظر چه می خواهد بکند. (ص81)

گاه انتخاب کلمات به گونه ایست که نه تنها حس مربوطه را منتقل نمی کند بلکه خواننده هنگ می کند! به عنوان نمونه:

آن به حالتی بازتابانه به سقف خیره شد.(ص105) واقعن توی کفم بدانم این نوع خیره شدن چه نوع خیره شدنی است!؟  لطفن حدس و گمان و برداشت خود را از این نوع نگاه کردن برایم بنویسید.