گیرنده شناخته نشد - کاترین کرسمن تیلور

دو دوست آلمانی به نامهای مارتین و ماکس در آمریکای ابتدای دهه‌ی 1930 کار و کاسبیِ قابل قبولی در زمینه‌ی نمایش و عرضه و فروش آثار نقاشی دارند. مارتین تصمیم می‌گیرد به همراه خانواده‌اش به وطن بازگردد. ارتباطِ صمیمیِ این دو دوست و شریک پس از جداییِ مکانی از طریق مکاتبه ادامه می‌یابد. کتابِ حاضر مجموعه مکاتبات این دو دوست می‌باشد که از نوامبر 1932 تا مارس 1934 برای یکدیگر نوشته‌اند. در این مدت یک‌سال و اندی اتفاقات تاثیرگذاری در آلمان رخ می‌دهد، اتفاقاتی که تاثیرات خود را پس از چند سال بر کل دنیا می‌گذارد. روی کار آمدنِ هیتلر و موجی که پیش از آن به راه افتاده بود طبیعتاً به این مکاتبات راه پیدا می‌کند و ما به عنوان خواننده می‌توانیم به رایگان! چنین فضایی را تجربه کنیم و از نتیجه آن آگاه می‌شویم... این کتابِ کم حجم، طرح جذاب و پایان‌بندی جالب و تأثیرگذاری دارد.

«تنها آدم‌های مهم دنیا همین آدم‌های اهل عمل هستند. و این جا در آلمان یکی از همین عمل‌گرایان ظهور کرده. مردی پرشور دارد همه‌چیز را تغییر می‌دهد. زندگی یک ملت به طرفة‌العینی زیر و رو می‌شود، چون مرد عمل آمده است و من هم به او می‌پیوندم. فکر نکن موج دارد من را می‌برد. زندگی بی‌مصرفی را که فقط حرف بود و هیچ دستاوردی نداشت، رها می‌کنم. به این جنبش عظیم نوین تکیه می‌کنم. عمل می‌کنم، پس هستم. در برابر عمل، حرفی برای گفتن ندارم. من درباره‌ی نتیجه‌ی اعمالمان سؤالی نمی‌کنم. لزومی ندارد. می‌دانم که این اعمال درست است، چون ضروری است، آدم‌هایی که این‌قدر شور و اشتیاق دارند ممکن نیست به راه‌های خطا کشیده شوند.»

*****

کاترین کرسمن تایلور (1903- 1996) استاد دانشگاه در رشته‌ی روزنامه‌نگاری و نویسندگی خلاق در پنسیلوانیای ایالات متحده بود و تنها سه اثر داستانی از خود به جا گذاشت که مشهورترین آنها همین کتاب است. «گیرنده شناخته نشد» در سال 1938 و پیش از آغاز جنگ جهانی دوم نوشته و منتشر شده است. استقبال از این داستان کوتاه در طول این سالها چشمگیر و به بیست زبان ترجمه شده است. در ایران نیز 5 بار ترجمه شده است:

ابراهیم یونسی 1340

حسن مرتضوی 1379

تینوش نظم‌جو 1382

شهلا حائری 1382

بهمن دارالشفایی 1393

مشخصات کتاب من: ترجمه بهمن دارالشفایی، نشر ماهی، چاپ اول 1393، تیراژ 2000 نسخه، 64 صفحه.

...............

پ ن 1: نمره من به کتاب 4 از 5 است. (در گودریدز 4.16 و در سایت آمازون 4.5) گروهA

پ ن 2: کتابهای بعدی به ترتیب خدای کشتار (یاسمینا رضا) و گوربه‌گور (فاکنر) خواهد بود.

پ ن 3: ادامه مطلب حاوی یک نامه و یک تلگراف است که همین امروز به دستم رسید!

 

میله‌ی عزیز

بالاخره به داستان ما رسیدی! در حقیقت به تو حسودی نمی‌کنم!

هنوز نشئه‌ی آن مکاتبات آخرم با مارتین هستم. در شرایط عادی من هم مانند خودت و برخی از آدمهای این دنیا از انتقام‌گیری خوشمان نمی‌آید ولی شرایط ما یک شرایط ویژه و حتا جنگی بود. شاید بگویی این یک توجیه است اما خودت را جای من بگذار. آن کار را نمی‌کردی؟! حتماً می‌کردی. آن نامه‌ها را نوشتم و به کاترین هم نشان دادم و از او خواستم منتشرشان کند تا دیگران عبرت بگیرند.

از این مسئله که بگذریم نوشتن این نامه باعث شد تا بار دیگر نگرانی همیشگی خودم را روی کاغذ بیاورم. شاخک‌های من وقتی به تلنبار شدن حجم عظیمی از ناامیدی در یک ناحیه حساس می‌شود، حالم را حسابی دگرگون می‌کند. ناامیدی به خودی خود یک حس منفی را منتقل می‌کند اما من بیشتر نگران اتفاقات پس از آن می‌شوم. ملت ناامید همیشه به انتظار یک منجی است؛ یک ابرمرد. ابرمردی که با ظهورش موجب می‌شود همه چیز به غلیان دربیاید و مردم همه جا به جنب و جوش درآیند. بله! مردم امیدوار می‌شوند و حتی خوشحال... اما کمتر کسی در آن شرایط از خودش می‌پرسد که این قهرمان، ملت را به کجا خواهد برد؟ از بین رفتن ناامیدی خیلی وقت‌ها منجر می‌شود به قدم گذاشتن در راه‌های جنون آمیز. یاد آن مثال مدیریتی افتادم که گنجشکی زیر تاپاله گاو قرار گرفته بود و گربه‌ای او را درآورد و تمیز کرد و خورد... کمتر گربه‌ای پیدا می‌شود که بعد از تمیز کردن گنجشک او را دوباره به پرواز درآورد.

وقتی می‌شنوم که کسی عنوان می‌کند که دنیا یا زیرمجموعه‌ای از دنیا باید از سر تا ته تمام عناصر و اجزایش تغییر کند پشتم تیر می‌کشد. این سخن کاملاً آشنایی برای ماست. تشخیصِ آنها معمولاً این است که جامعه یا دنیا به غده‌ای سرطانی دچار شده است و لازم است که جراحی شود. آنها این را طبیعی می‌دانند که شکم بیمار را سفره کنند تا غده‌ی مذکور را خارج کنند و آنها این را بدیهی می‌دانند که این فرایند با درد و خونریزی همراه باشد. پس، اغلب با بی‌رحمی هر چه تمام‌تر دست به «عمل» می‌زنند. عمل می‌کنند و همزمان تدارک جشن تولد دوباره را فراهم می‌کنند. نتیجه معمولاً کمدی تراژیک است؛ عده‌ی کثیری بر سر جنازه مشغول پایکوبی می‌شوند و از خود سلفی می‌گیرند و در تاریخ ثبت می‌کنند! سلفی‌هایی که خیلی زود به کتابها کوچ می‌کنند، کتابهایی که در کتابخانه‌ها خاک می‌خورند، و مردم ناامیدی که با اشتیاق خود را زیر تیغ جراح بعدی پرتاب می‌کنند.

نمی‌دانم چطور باید از چنین دور و تسلسلی خارج شد. شاید همان نسخه‌ی همیشگی کارگر بیافتد: خواندن و خواندن و خواندن و اندیشیدن.

با احترام

ماکس آیزنشتاین

......................................

تلگراف

برادر میله

اینجا حسابی داغ. کاغذ جهت مکاتبه نایاب. از ما که گذشت. شما چرا!؟

مارتین شولزه