روباه - دیوید هربرت لارنس

چند وقت پیش یکی از آشنایان در مورد گربه‌ای که در انباری باغشان زایمان کرده صحبت می‌کرد و اینکه چند روز بعد روباهی به سروقت بچه‌ها آمده و.... در واقع روباه مورد نظر به حکم غریزه جان بچه‌گربه‌هایی که در محدوده او اضافه شده بودند گرفته است. من هرچه فکر کردم متوجه نشدم واقعاً آن گربه‌ها چه خطری برای قلمرو او داشتند و چه چیز از روباه کم می‌کردند و اینکه روباه پس از این عملیات چه چیزی اضافه‌تر دارد!  

******

«معمولاً، دو دختر را به نام خانوادگی‌شان می‌شناختند، بنفورد و مارچ. مزرعه را با هم گرفته بودند و قصد داشتند همه کارها را خودشان انجام دهند: یعنی، می‌خواستند مرغداری کنند، از فروش طیور اموراتشان را بگذرانند، و در کنارش ماده گاوی نگه دارند، و یک یا دو چهارپای دیگر هم پرورش بدهند. متأسفانه، اوضاع بر وفق مرادشان نشد.»

پاراگراف ابتدایی داستان مرزهای داستان را تقریباً روشن می‌کند. این دو دوست رویای خود را با خرید مزرعه عملی کرده‌اند تا روی پای خویش بایستند، بیشترِ پول خرید را بنفورد که پدرش تاجر است پرداخت کرده و در مقابل فعالیت‌های اجرایی مزرعه را مارچ که قوی‌بنیه‌تر است و دوره‌های نجاری را دیده است انجام می‌دهد. در ابتدای کار پدربزرگ بنفورد که تجاربی در این زمینه دارد همراه آنهاست اما او خیلی زود از دنیا می‌رود و دخترها خیلی زود از خیر نگهداری چهارپایان گذشته و حوزه فعالیت خود را محدود به نگهداری ماکیان می‌کنند. آنها در آغاز داستان علیرغم تمام کم‌وکاستی‌ها مشغول زندگی روزمره خود هستند. یکی از مشکلات آنها روباهی است که گاه و بیگاه به مرغداری آنها می‌زند.

این موقعیت تقریباً پایدار با ورود پسر جوانی از تعادل خارج می‌شود. «هنری» سربازی است که در ایام مرخصی به مزرعه پدربزرگش آمده و با مالکین جدیدِ آن مواجه می‌شود و سپس با تعارف دخترها، در آنجا اتراق می‌کند و...

لارنس در این داستان کوتاه تبحر خود را در نمایش دادن ترکیبی از عواطف انسانی و غرایز حیوانی در شخصیت‌های داستانش نشان می‌دهد. شخصیت‌هایی که گرفتار نوعی جبر غریزی می‌شوند. این رمان کوتاه از دیدگاه سوم‌شخص دانای کل روایت شده است و بزعم من قدرتمند آغاز و کم‌توان به پایان می‌رسد. در ادامه مطلب بیشتر در مورد آن خواهم نوشت.

******

دیوید هربرت لارنس (1885-1930) زندگی پرفراز و نشیب و البته کوتاهی داشت. پدرش یک معدنچی و مادرش معلم بود. عمدتاً با بیماری‌های ذات‌الریه و آنفولانزا و سل دست و پنجه نرم می‌کرد و سر آخر بر همین نمط خیلی زود روی در نقاب خاک نهاد. در زمان مرگ شهرت او نزد عوام بیشتر چیزی شبیه به یک نویسنده پورنوگرافی بود اما به هرحال بودند کسانی مثل ادوارد مورگان فورستر که او را در همان زمان «بزرگترین رمان‌نویس نسل ما» خطاب کردند.

پس از «زنی که گریخت» این دومین اثری است که از ایشان می‌خوانم ومتاسفانه هیچکدام جزء شاهکارهای او محسوب نمی‌شوند! در این دو اثری که من خواندم نویسنده بیشتر به پسری خجالتی می‌ماند تا آنچه که صد سال قبل به آن شهرت داشت! شاهکارهای او که در لیست 1001 کتابی که قبل از مرگ می‌بایست خواند حضور دارند عبارتند از: پسران و عشاق (1913)، رنگین کمان (1915)، زنان عاشق (1920) و عاشق لیدی چاترلی (1928).

روباه در سال 1922 نوشته شده است و تا سال 2006 در این لیست هزار و یک کتابی حضور داشت اما به همراه دو اثر دیگر ایشان خارج شد تا جا برای آثار غیر انگلیسی‌زبان در این لیست اندکی باز شود.

............

مشخصات کتاب من: ترجمه کاوه میرعباسی، نشر باغ نو، چاپ اول 1382، شمارگان 3300نسخه، 104 صفحه.

............

پ ن 1: نمره من به داستان 3.3 از 5 است. گروه A ( نمره در گودریدز 3.42 نمره در آمازون 3.7)

پ ن 2: مطلب کوتاهی درباره نویسنده: اینجا

پ ن 3: چند سال قبل مستندی در مورد زندگی این نویسنده دیدم. فکر کنم کاری بود که سی چهل سال قبل توسط شبکه بی.بی.سی در یک مجموعه مستند در مورد نویسندگان و شاعران انگلیسی ساخته شده بود. حدود بیست قسمت از آن را داشتم و دیدم. نکته جالب برایم این بود که خانه‌هایی که این بزرگان در صد، صد و پنجاه سال قبل زندگی می‌کردند همگی موجود بودند. یا به صورت موزه و یا در حال استفاده شخصی! این‌گونه هم نبود که خانه‌ی مورد نظر با خانه‌های اطراف متفاوت باشد... در این فاصله خانه‌های ما چند نوبت کوبیده و از نو ساخته شده است و باز هم دقیق که نگاه می‌کنیم کلنگی است! آن مجموعه را به علاقمندان شدیداً توصیه می‌کنم.

پ ن 4: کتاب بعدی که در مورد آن خواهم نوشت «کشتن موش در یکشمبه» اثر امریک پرسبرگر است. پس از آن به سراغ کتاب «فداکاری مظنون X» اثر کیگو هیگاشینو خواهم رفت.

انتخابات پس از مرخصی!

این روزها با شروع شدن سال تحصیلی جدید سوق دادن بچه‌ها به سمت درس خواندن یکی از گرفتاری‌های والدین است. بچه‌هایی که به واسطه شرایط کرونایی چندین ماه است که عمدتاً به بازیهای رایانه‌ای معتاد شده‌اند... خلاصه اینکه نظم دادن به آنها بسیار سخت است. در واقع من به بچه‌ها حق می‌دهم! الان که چند هفته‌ایست از کتاب خواندن و وبلاگ‌نویسی دور مانده‌ام بازگرداندن خودم به روال سابق را بسیار مشکل می‌بینم. پشت آدم که باد بخورد حسابی تنبل می‌شود! بد نیست به سبک قدیمی‌ها همیشه پشت و کمرتان را با یک شالی چیزی ببندید!

الان مشغول دوباره‌خوانی اسفار کاتبان هستم و برای انتخاب کتاب بعدی از شما دوستان می‌خواهم که از میان گزینه‌های زیر دو تا را انتخاب و در این امر مشارکت کنید. باشد که ذوق و شوقی در بگیرد و من هم روی ریل سابق قرار بگیرم.

متشکرم.

الف) آمریکایی آرام – گراهام گرین

گراهام گرین (1904-1991) از پرکارترین نویسندگان بریتانیایی محسوب می‌شود که در طول زندگی پربارش 28 رمان نوشته است. این کتاب که یکی از شاخص‌ترین آثار اوست در سال 1955 و در پی کسب تجربیاتش به عنوان خبرنگار جنگی در هندوچین منتشر شد.

ب) دیو باید بمیرد – نیکلاس بلیک

سیسیل دی لوئیس (1904-1972) شاعر پرآوازه بریتانیایی، نویسنده‌ای بود که رمان‌هایش را با نام مستعار به چاپ می‌رساند. این کتاب یکی از شاخص‌ترین کارهای اوست که در سال 1938 منتشر شده است. این شاعر ایرلندی پدر دانیل دی لوئیس بازیگر مطرح سینماست.

ج) روباه – دی. اچ. لارنس

دیوید هربرت لارنس (1885-1930) یکی از معتبرترین چهره‌های ادبیات انگلیسی محسوب می‌شود. او در نشان دادن غرایز و عواطف انسانی تبحر ویژه‌ای داشت و داستان‌هایش در زمان خود معمولاً با حواشی مختلفی روبرو می‌شد. این داستان در سال 1923 منتشر شده است.

د) شاگرد قصاب – پاتریک مک کیب

این نویسنده ایرلندی متولد سال 1955 دوبار به خاطر آثارش نامزد جایزه بوکر شده که یک نوبت آن (1992) با همین کتاب بوده است. او به واسطه طنز سیاه آثارش مطرح می‌باشد. شاگرد قصاب جایزه ادبی ادبیات ایرلند را کسب کرده و راوی اول شخص آن بچه‌ای روان‌پریش است.

ه) کشتن موش در یکشمبه – امریک پرسبرگر

این نویسنده فقید بریتانیایی (1902-1988) بیشتر به عنوان فیلمنامه‌نویس و کارگردان شناخته می‌شود. این کتاب بر اساس زندگی واقعی یکی از رهبران مبارز اسپانیایی نوشته شده و فیلمی که بر اساس آن توسط فرد زینمان ساخته شده با عنوان اسب کهر را بنگر برای ما آشنا است.

زنی که گریخت – دیوید هربرت لارنس

داستان یک زن در قالب یک رمان کوتاه؛ زنی آمریکایی که در عنفوان جوانی با مردی که بیست سال از خودش مسن‌تر است ازدواج می‌کند. مرد مالک معادن نقره در نقطه‌ای در مکزیک است، مردی خودساخته که از کودکی کار کرده است و بعد از چهل‌سالگی اقدام به ازدواج می‌کند. مرد عاشق کار خود است و به نوعی ازدواج و پس از آن بچه‌دار شدن نیز بخشی از کار اوست و به قول راوی او با ازدواج آخرین پله نردبان زندگی خصوصی‌اش را نیز طی نمود. مرد عاشق همسر جوان خود نیز هست و تا سرحد مرگ او را می‌پرستد. مرد دوست داشت که با سفیدپوستان مراوده داشته باشد اما وقتی به خانه‌اش می‌آمدند(آنها به همراه دو فرزندشان در خانه‌ای در یک دهکده در کنار معدن زندگی می‌کردند) آرامش نداشت چرا که اگر به همسرش نگاه می‌کردنداحساس می‌کرد که معادنش به تاراج رفته است و... اما مرد و زن نه از نظر روحی و نه از نظر جسمانی با یکدیگر هماهنگی نداشتند:

روابط زناشویی نداشتند و نفوذ مرد بر او فقط و فقط از نقطه‌نظر اصول اخلاقی بود. بهمین دلیل زن روزبه‌روز افسرده‌تر و وابسته‌تر به شوهرش شده بود.

روزی یکی از مهمانان که مرد جوانی بود به کوه‌های مقابل خانه اشاره کرد و صحبت به سرخپوستانی کشید که در پشت این کوه‌ها با همان عقاید و سبک زندگی کهن، زندگی می‌کنند. مرد جوان چنان با هیجان و احساس در مورد اسرارآمیز بودن زندگی و آئین آنها صحبت کرد که در زن تاثیر گذاشت و او احساس کرد که می‌خواهد به آنجا برود. وقتی مرد برای انجام کاری به مسافرت رفت، این زن زیبای 33 ساله تصمیم گرفت به آن مکان سرخپوستان در پشت کوه‌ها برود. او علیرغم خطراتی که پیش رویش بود بخاطر شَعَف درونی‌اش حرکت کرد اما...!

*****

مسئله‌ی فرار از وضعیت نامطلوبی که انسان در آن گرفتار آمده است یکی از مسائل مطرح در ادبیات داستانی است! این علامت تعجب در انتهای جمله از آن رو است که به ذهنم رسید تقریباً همه‌ی داستانها را می‌توان به این موضوع محوری (خروج از وضعیت نامطلوب) تبدیل نمود... بگذریم... شاید نتوان به صورت کامل واژه‌ی "فرار" را به شخصیت اصلی داستان اطلاق کرد. زن پیرو احساسات و غریزه‌اش می‌خواهد موضوعی را تجربه کند. موضوعی که شاید و حتماً خلاف احکام عقلی و عرفی است؛ سفر به سرزمینی ناشناخته با انواع خطراتی که به ذهن می‌آید (بخصوص الان که منِ خواننده از سرنوشت غریب ایشان مطلعم!!). لارنس در زندگی شخصی خود وضعیتی تقریباً مشابه را تجربه کرده است، اما ظاهر داستان برخلاف هاله‌ای است که چهره‌ نویسنده‌اش را (حداقل در ذهن من) در بر گرفته است!

*****

دی.اچ.لارنس (1885 – 1930) نویسنده، شاعر، نقاش و مقاله‌نویس بریتانیایی یکی از نوابغ عرصه رمان در زمان خود بود و به‌واسطه تبحر در نمایاندن غرایز حیوانی و عواطف بشری شهرت داشت. چاپ و نشر برخی آثارش تا سالها برای وزرای ارشاد! کشورهایی همچون انگلیس و آمریکا دردسرآفرین بود و ورود کتابهایش به برخی شهرها موجب هتک حرمت بقاع متبرکه آن شهر می‌گردید. مشهور است که فردی در روز بازی ایران-کره‌جنوبی به جلد کتاب "عاشق لیدی چترلی" نگاهی انداخت و در دم به گریگور سامسا تبدیل و پس از آن به سوسک مبدل شد. (حالا بشینید روز تاسوعا خاک‌برسری تماشا کنید!)

از این نویسنده هفت اثر در لیست 1001 کتاب حضور داشت و کماکان چهار اثر (عاشق لیدی‌چترلی، رنگین‌کمان، پسران و عشاق، زنان عاشق) در این لیست حضور دارند.

مشخصات کتاب من؛ مترجم ثریا خوانساری، نشر فردا، اصفهان، چاپ اول 1384، تیراژ 2200 نسخه، 96 صفحه.

..........................

پ ن 1: نمره من به کتاب 3.4 از 5 است. (در گودریدز 3.5 و در آمازون 3.3)